25 januari 2023
Na de Tweede Kamer is ook de Eerste Kamer akkoord over de wet bescherming klokkenluiders dat de Wet Huis voor klokkenluiders vervangt. Eén van de gevolgen is dat meer werkgevers een interne meldprocedure voor (vermoedens van) misstanden moeten hebben. Dat komt omdat de nieuwe wet stagiairs en vrijwilligers die een vergoeding voor hun werkzaamheden ontvangen tot de werknemers rekent. Hierdoor wordt de ondergrens voor het verplicht instellen van een interne meldprocedure, 50 werknemers of meer, in meer organisaties gehaald.
De wet beoogt een bescherming te bieden aan personen die in hun werk in aanraking komen met inbreuken op wetgeving en die deze inbreuken melden.
Wat verandert er?
De interne meldprocedures moet vastleggen op welke manier een melding kan worden gedaan en dat er tijdig actie wordt ondernomen na een melding. De melder moet binnen zeven dagen een ontvangstbevestiging en binnen drie maanden informatie over de beoordeling en eventuele opvolging van zijn melding krijgen. Ook moeten werkgevers meldingen registreren in een speciaal register.
Iedereen die met de organisatie te maken heeft, kan een vermeende misstand melden. Dus ook bijvoorbeeld sollicitanten, vrijwilligers, zzp'ers en aandeelhouders.
De bewijslast bij vermeende benadeling na een melding verschuift naar de werkgever. Hij moet dus aantonen dat de mogelijke benadeling (zoals het niet verlengen van het contract van een klokkenluider) geen verband houdt met de melding.
Er komt een specifiek verbod op zwijgbedingen voor klokkenluiders. Is er toch zo'n beding, dan is dit nietig.
Klokkenluiders hoeven een misstand niet langer eerst intern te melden. Zij kunnen dit ook direct melden bij bevoegde autoriteiten, zoals het Huis voor klokkenluiders, de Autoriteit persoonsgegevens of de Autoriteit Financiële Markten. Deze instanties moeten ook bescherming bieden aan de klokkenluider bij een melding van een dreigende misstand.
Rol van de ondernemingsraad
De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht bij de invoering, wijziging of intrekking van een klokkenluidersregeling. Heeft een organisatie geen interne meldprocedure, terwijl dit wel moet, of voldoet deze niet aan de wettelijke eisen, dan kan de OR de kantonrechter verzoeken om de werkgever te houden aan zijn verplichtingen.
bron: Ministerie van Binnenlands Zaken en Koninkrijksrelaties
