2 september 2024
Valgevaar is en blijft de grootste oorzaak van alle arbeidsongevallen. In 2023 was vallen de oorzaak van meer dan de helft van de ongevallen in de bouw. Verder vinden er vaak ongevallen plaats met vorkheftrucks, pallethefwagens en ladders.
Dat blijkt uit de Monitor Arbeidsongevallen van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA). In dit jaarlijkse rapport analyseert de inspectiedienst de kenmerken en oorzaken van arbeidsongevallen die de Inspectie dat jaar onderzocht. In 2023 werden in totaal 2.448 onderzoeken afgerond. Daarbij waren 2.386 slachtoffers betrokken, waarvan 69 dodelijk. De bouw staat nog altijd hoog in het rijtje van sectoren met de meeste arbeidsongevallen.
Vallen belangrijkste oorzaak ongevallen
Vallen is met stip het grootste gevaar in de bouw. Bij 52% van de ongevallen in de bouw was in 2023 sprake van een valpartij. Bouwvakkers, monteurs en andere arbeiders vielen vooral van daken, vloeren of platformen of vielen vallen van een ladder, trap of opstapje.
Vallen is van alle arbeidsongevallen in Nederland sowieso de belangrijkste oorzaak, gevolgd door een ongeval met arbeidsmiddel. Dit type ongeval komt vooral voor in de industrie.
Vooral mannelijke slachtoffers
Over heel Nederland gezien concludeert de Arbeidsinspectie dat het vaker misgaat bij kleine bedrijven dan bij grote. Ook zijn het vooral mannen die slachtoffer worden van een ongeval. Deels komt dit doordat er in de sectoren waarin relatief veel incidenten plaatsvinden ook veel mannen werken. In de bouw is 81% van de werknemers man. Van de bouwslachtoffers in 2023 was 99% man.
Oudere werknemers boven de 55 jaar zijn in het totaal aantal slachtoffers licht oververtegenwoordigd. Wel verschilt dit per sector. Zo zijn in de landbouw, bosbouw en visserij juist jongeren oververtegenwoordigd.
Ongevallen met arbeidsmigranten
In het rapport vraagt de NLA extra aandacht voor arbeidsmigranten. Deze groep is gemiddeld vaker slachtoffer van een arbeidsongeval. Per 100.000 banen komt het aantal uit op 37, terwijl dat over de gehele linie 26 is. De cijfers zijn gebaseerd op 208 afgesloten ongevalsonderzoeken over 2022 en 2023 waarbij arbeidsmigranten betrokken waren.
Een derde van deze ongevallen vond plaats in de sector industrie. Slachtoffers bij arbeidsmigranten vergeleken met de overige slachtoffers: 32% tegenover 23%. In de bouw is het percentage ongeveer gelijk met het percentage van overige slachtoffers.
De Inspectie ziet dat arbeidsmigranten vaker ongeschoold, laagbetaald en tijdelijk werk doen, met name in sectoren waar de risico's op incidenten al relatief groot zijn. De NLA denkt dat door taal- en cultuurverschillen instructies en waarschuwingen mogelijk niet goed worden begrepen. Ook zijn arbeidsmigranten soms afhankelijk van hun werkgever, waardoor zij onveilige omstandigheden minder snel melden.
Flinke ondermelding arbeidsongevallen
De cijfers uit het rapport zijn gebaseerd op ongevallen die bij de Arbeidsinspectie zijn gemeld. De Inspectie wijst er zelf op dat het echte aandeel van arbeidsongevallen hoger ligt: zeker de helft van de meldingsplichtige incidenten wordt niet gemeld. De Algemene Rekenkamer concludeerde vorig jaar in een onderzoek dat deze ondermelding zelfs wel 70% kan zijn.
Bron: Monitor Arbeidsongevallen van de Nederlandse Arbeidsinspectie en Cobouw
